Tăng quyền tự chủ, đẩy mạnh tài chính để giáo dục đại học phát triển

23/04/2025 06:00
Nhằm thúc đẩy giáo dục đại học Việt Nam phát triển, GS.TS. Nguyễn Đông Phong - Chủ tịch Hội đồng Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã có những góp ý và đề xuất giải pháp cho giáo dục đại học hiện nay

Đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính

Theo GS.TS Nguyễn Đông Phong, thực hiện đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính của các cơ sở giáo dục đại học công lập đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong quản trị về tài chính, tài sản.

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật tương đối đầy đủ, rõ ràng về sử dụng Ngân sách Nhà nước, sử dụng tài sản của các cơ sở giáo dục đại học như: Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý tài sản công... và các văn bản hướng dẫn.

Tăng quyền tự chủ, đẩy mạnh tài chính để giáo dục đại học phát triển 1
GS.TS. Nguyễn Đông Phong - Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

GS.TS Nguyễn Đông Phong nhận thấy, hiệu quả quản lý tài chính, tài sản đạt được ngày càng nâng cao gắn với tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Các cơ sở giáo dục đại học công lập đã chủ động hơn trong việc đa dạng hóa và mở rộng nguồn thu ngoài học phí.

Thực hiện cơ chế tự chủ đã giúp cho các cơ sở giáo dục đại học công lập chủ động xác định, bố trí các khoản chi theo nhiệm vụ và mục tiêu đặt ra trong từng thời kỳ để đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đại học.

Công tác quản lý chi tiêu và sử dụng các quỹ trong nhà trường chặt chẽ và khoa học hơn. Tuy nhiên, thực tế triển khai tại các cơ sở giáo dục vẫn còn phát sinh vướng mắc, hạn chế việc sử dụng tài chính, tài sản tại các cơ sở giáo dục đại học.

Theo đó, khung pháp lý trong hoạt động quản lý Nhà nước về tài chính, tài sản đối với các cơ sở giáo dục đại học còn nhiều bất cập như: Quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học chưa thực sự toàn diện; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn có những quy định chưa theo kịp quá trình vận hành của các đơn vị được giao tự chủ dẫn đến khó khăn khi triển khai thực hiện.

Các cơ sở giáo dục đại học còn thiếu quyền chủ động để huy động và sử dụng các nguồn kinh phí xã hội. Tổng các nguồn lực của xã hội thu hút vào khối ngoài công lập còn chiếm tỷ trọng rất thấp so với tiềm năng và nguồn lực sẵn có.

Ngân sách đầu tư cho phát triển cơ sở vật chất còn hạn chế, đặc biệt là các đơn vị tự chủ tài chính trong giáo dục. Thực thi cơ chế tự chủ tài chính nhưng chưa gắn với trách nhiệm giải trình. Trách nhiệm chia sẻ kinh phí đào tạo giữa Nhà nước, xã hội và người học chưa được cụ thể hóa.

Tạo động lực cho giáo dục và đào tạo phát triển

Kiến nghị, giải pháp, GS.TS Nguyễn Đông Phong gợi mở, cần xây dựng đồng bộ, nhất quán hệ thống pháp lý về cơ chế, chính sách tài chính cho giáo dục và đào tạo nhằm thúc đẩy, khuyến khích và tạo động lực cho giáo dục và đào tạo phát triển phù hợp với định hướng trong giai đoạn mới.

Cần có cơ chế, chính sách ưu tiên phân bổ ngân sách cho giáo dục và đào tạo, gia tăng tỷ lệ chi tối thiểu cho giáo dục. Tăng cường ngân sách đầu tư phát triển cơ sở vật chất, khoa học công nghệ để phát triển cơ sở giáo dục đặc biệt là các cơ sở giáo dục đại học tự chủ.

Để phát triển cơ sở giáo dục đại học, GS.TS Nguyễn Đông Phong cho rằng, cần đầu tư lớn, nhất là cho việc phát triển đội ngũ, cơ sở vật chất. Trong khi nguồn lực tài chính của cơ sở giáo dục công lập chủ yếu phụ thuộc vào nguồn thu học phí theo mức thu do Nhà nước quy định.

Trong bối cảnh đầu tư phát triển cơ sở vật chất trong giáo dục và đào tạo từ ngân sách còn hạn chế, nguồn thu từ huy động xã hội hóa và các nguồn huy động khác đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển giáo dục và đào tạo. Vì vậy, GS.TS. Nguyễn Đông Phong nhấn mạnh, cần có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm thúc đẩy cơ chế huy động nguồn lực:

Thứ nhất, xây dựng cơ chế thu và quản lý thu học phí phù hợp trên cơ sở xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật phù hợp nhằm tăng tính tự chủ trong thu, quản lý nguồn thu. Mức thu do các cơ sở giáo dục tự chủ, tự chịu trách nhiệm xây dựng và ban hành theo các quy định.

Thứ hai, điều chỉnh, bổ sung và đổi mới các cơ chế, chính sách trong tự chủ tài chính cho các cơ sở giáo dục nhằm tăng tính chủ động, tự chủ tự chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ. Phân cấp, giao quyền cụ thể trong thực hiện tự chủ tài chính.

Thứ bađầu tư ngân sách mạnh mẽ cho đầu tư phát triển cơ sở vật chất.

Thứ tư, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp giúp các cơ sở giáo dục huy động nguồn lực tài trợ, viện trợ, đặc biệt là các nguồn lực tài trợ, viện trợ tiềm năng từ nước ngoài.

Theo Doanh nghiệp & Thương hiệu


Tin xem thêm

Triển lãm kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh phải thiết thực, không phô trương, tránh lãng phí

Tin tức
22/07/2025 06:30

Ngày 15/7, Bộ VH,TT&DL tổ chức họp Tiểu ban Nội dung Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh.

Bảo tàng Hà Nội tạm đóng cửa 20 ngày

Tin tức
22/07/2025 06:00

Bảo tàng Hà Nội thông báo tạm dừng đón khách tham quan từ ngày 15/7 và dự kiến mở cửa trở lại từ ngày 6/8.

Giảm gánh nặng cho doanh nghiệp và người dân khi giữ ưu đãi thuế môi trường với xăng dầu đến năm 2026

Tin tức
21/07/2025 06:00

Bộ Tài chính vừa đề xuất kéo dài chính sách thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu đến hết năm 2026 nhằm hỗ trợ ổn định giá nhiên liệu trong nước, giảm áp lực lên chỉ số...

Bắc Ninh: Đẩy mạnh khởi nghiệp - Tạo sinh kế ổn định gắn với chương trình giảm nghèo bền vững

Tin tức
21/07/2025 06:00

Trong những năm qua, tỉnh Bắc Ninh đã và đang triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, trong đó đặc biệt chú trọng ph...

Gạo ST25 – Từ đồng ruộng quê đến kệ siêu thị châu Âu

Tin tức
21/07/2025 06:00

Khởi nguồn từ một giống lúa địa phương hai lần giành danh hiệu “Gạo ngon nhất thế giới”, ST25 đã trở thành biểu tượng cho hướng đi mới của gạo Việt – chinh phục thị trườn...

Rà soát, chuẩn hoá lại các thủ tục hành chính về đất đai

Tin tức
20/07/2025 08:00

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, chuẩn hoá lại các thủ tục hành chính về đất đai đã công bố, bảo đảm việc thực hiện thủ tục hành ch...

Kinh tế tuần hoàn – xu hướng tất yếu cho nền nông nghiệp hiện đại

Tin tức
20/07/2025 07:00

Tại Việt Nam, kinh tế tuần hoàn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp, mang đến lợi ích kinh tế, góp phần bảo vệ hệ sin...

Nguồn cung và biến động giá đang tăng áp lực lên xuất khẩu gạo

Tin tức
20/07/2025 06:00

Giới chuyên gia dự báo, xuất khẩu gạo năm 2025 sẽ giảm cả lượng và giá so với năm 2024. Vì vậy, việc duy trì thị phần tại các thị trường truyền thống, tập trung vào phân ...

Doanh nghiệp đã nhìn thấy cơ hội kinh doanh trở lại

Tin tức
19/07/2025 07:00

Trong năm 2024, gần 76.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động là dấu hiệu tích cực cho thấy doanh nghiệp đã dần thích nghi trong nền kinh tế và đã nhìn thấy cơ hội kinh ...