Tăng quyền tự chủ, đẩy mạnh tài chính để giáo dục đại học phát triển

23/04/2025 06:00
Nhằm thúc đẩy giáo dục đại học Việt Nam phát triển, GS.TS. Nguyễn Đông Phong - Chủ tịch Hội đồng Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã có những góp ý và đề xuất giải pháp cho giáo dục đại học hiện nay

Đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính

Theo GS.TS Nguyễn Đông Phong, thực hiện đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính của các cơ sở giáo dục đại học công lập đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong quản trị về tài chính, tài sản.

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật tương đối đầy đủ, rõ ràng về sử dụng Ngân sách Nhà nước, sử dụng tài sản của các cơ sở giáo dục đại học như: Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý tài sản công... và các văn bản hướng dẫn.

Tăng quyền tự chủ, đẩy mạnh tài chính để giáo dục đại học phát triển 1
GS.TS. Nguyễn Đông Phong - Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

GS.TS Nguyễn Đông Phong nhận thấy, hiệu quả quản lý tài chính, tài sản đạt được ngày càng nâng cao gắn với tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Các cơ sở giáo dục đại học công lập đã chủ động hơn trong việc đa dạng hóa và mở rộng nguồn thu ngoài học phí.

Thực hiện cơ chế tự chủ đã giúp cho các cơ sở giáo dục đại học công lập chủ động xác định, bố trí các khoản chi theo nhiệm vụ và mục tiêu đặt ra trong từng thời kỳ để đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đại học.

Công tác quản lý chi tiêu và sử dụng các quỹ trong nhà trường chặt chẽ và khoa học hơn. Tuy nhiên, thực tế triển khai tại các cơ sở giáo dục vẫn còn phát sinh vướng mắc, hạn chế việc sử dụng tài chính, tài sản tại các cơ sở giáo dục đại học.

Theo đó, khung pháp lý trong hoạt động quản lý Nhà nước về tài chính, tài sản đối với các cơ sở giáo dục đại học còn nhiều bất cập như: Quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học chưa thực sự toàn diện; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn có những quy định chưa theo kịp quá trình vận hành của các đơn vị được giao tự chủ dẫn đến khó khăn khi triển khai thực hiện.

Các cơ sở giáo dục đại học còn thiếu quyền chủ động để huy động và sử dụng các nguồn kinh phí xã hội. Tổng các nguồn lực của xã hội thu hút vào khối ngoài công lập còn chiếm tỷ trọng rất thấp so với tiềm năng và nguồn lực sẵn có.

Ngân sách đầu tư cho phát triển cơ sở vật chất còn hạn chế, đặc biệt là các đơn vị tự chủ tài chính trong giáo dục. Thực thi cơ chế tự chủ tài chính nhưng chưa gắn với trách nhiệm giải trình. Trách nhiệm chia sẻ kinh phí đào tạo giữa Nhà nước, xã hội và người học chưa được cụ thể hóa.

Tạo động lực cho giáo dục và đào tạo phát triển

Kiến nghị, giải pháp, GS.TS Nguyễn Đông Phong gợi mở, cần xây dựng đồng bộ, nhất quán hệ thống pháp lý về cơ chế, chính sách tài chính cho giáo dục và đào tạo nhằm thúc đẩy, khuyến khích và tạo động lực cho giáo dục và đào tạo phát triển phù hợp với định hướng trong giai đoạn mới.

Cần có cơ chế, chính sách ưu tiên phân bổ ngân sách cho giáo dục và đào tạo, gia tăng tỷ lệ chi tối thiểu cho giáo dục. Tăng cường ngân sách đầu tư phát triển cơ sở vật chất, khoa học công nghệ để phát triển cơ sở giáo dục đặc biệt là các cơ sở giáo dục đại học tự chủ.

Để phát triển cơ sở giáo dục đại học, GS.TS Nguyễn Đông Phong cho rằng, cần đầu tư lớn, nhất là cho việc phát triển đội ngũ, cơ sở vật chất. Trong khi nguồn lực tài chính của cơ sở giáo dục công lập chủ yếu phụ thuộc vào nguồn thu học phí theo mức thu do Nhà nước quy định.

Trong bối cảnh đầu tư phát triển cơ sở vật chất trong giáo dục và đào tạo từ ngân sách còn hạn chế, nguồn thu từ huy động xã hội hóa và các nguồn huy động khác đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển giáo dục và đào tạo. Vì vậy, GS.TS. Nguyễn Đông Phong nhấn mạnh, cần có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm thúc đẩy cơ chế huy động nguồn lực:

Thứ nhất, xây dựng cơ chế thu và quản lý thu học phí phù hợp trên cơ sở xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật phù hợp nhằm tăng tính tự chủ trong thu, quản lý nguồn thu. Mức thu do các cơ sở giáo dục tự chủ, tự chịu trách nhiệm xây dựng và ban hành theo các quy định.

Thứ hai, điều chỉnh, bổ sung và đổi mới các cơ chế, chính sách trong tự chủ tài chính cho các cơ sở giáo dục nhằm tăng tính chủ động, tự chủ tự chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ. Phân cấp, giao quyền cụ thể trong thực hiện tự chủ tài chính.

Thứ bađầu tư ngân sách mạnh mẽ cho đầu tư phát triển cơ sở vật chất.

Thứ tư, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp giúp các cơ sở giáo dục huy động nguồn lực tài trợ, viện trợ, đặc biệt là các nguồn lực tài trợ, viện trợ tiềm năng từ nước ngoài.

Theo Doanh nghiệp & Thương hiệu


Tin xem thêm

Biến lá dứa, xơ mướp thành chất liệu xanh: Cơ hội cho thời trang Việt

Tin tức
17/09/2025 07:00

Những năm gần đây, nghiên cứu và phát triển vật liệu sinh thái, vật liệu tái chế được coi là bước đột phá quan trọng. Không chỉ các thương hiệu quốc tế, nhiều doanh nghiệ...

Lồng ghép chương trình, phát huy vai trò người dân trong xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo

Tin tức
17/09/2025 06:00

Chiều 12/9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến nghe Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo và các bộ ngành, địa phương, các chuyên gia...

Từ ngày 9/9/2025 sẽ xử phạt vi phạm phân làn trên cao tốc

Tin tức
16/09/2025 13:53

Sau 25 ngày thí điểm phân làn và cấm xe tải đi vào làn sát dải phân cách giữa trên các tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ và Hà Nội - Hải Phòng, Cục CSGT (Bộ Công an) đánh ...

Nhập khẩu 2 tỷ USD nông sản Mỹ: Thị trường Việt Nam đứng trước những thay đổi lớn

Tin tức
16/09/2025 13:48

Việc các doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị ký các biên bản ghi nhớ nhập khẩu nông sản trị giá 2 tỷ USD từ Hoa Kỳ đã mở ra một giai đoạn mới trong bức tranh thương mại nông n...

Theo dõi sát diễn biến kinh tế để kịp thời điều hành chính sách tiền tệ

Tin tức
16/09/2025 13:37

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra mới đây, đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã trả lời về định hướng chính sách tiền tệ tín dụng nhằm đạt mục tiêu tăng t...

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh khai giảng năm học mới

Tin tức
15/09/2025 09:00

Ngày 8/9, tại Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Lễ khai giảng năm học 2025-2026 với hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến đến các học viện trực thu...

Trao tặng học bổng toàn phần cho tân sinh viên là nạn nhân vụ lật tàu ở Vịnh Hạ Long

Tin tức
15/09/2025 09:00

Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải đã quyết định tặng học bổng toàn phần trị giá 250 triệu đồng; gồm miễn 100% học phí, hỗ trợ tiền sinh hoạt phí 3 t...

Quảng Ninh: Tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Hải quan Việt Nam

Tin tức
15/09/2025 06:00

Chi cục Hải quan khu vực VIII tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Hải quan Việt Nam 10/9 (1945-2025) để ôn lại chặng đường lịch sử vẻ vang của ngành Hải quan Việt...

Công an xã Yên Bài tăng cường công tác đảm bảo an toàn giao thông trong ngày khai giảng năm học mới

Tin tức
14/09/2025 09:00

Sáng ngày 05 tháng 9 năm 2025, trong không khí tưng bừng, phấn khởi của ngày hội toàn dân đưa trẻ đến trường, thầy và trò các trường học trên địa bàn xã Yên Bài long trọn...