Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, với đà hiện tại và sản lượng sầu riêng dồi dào từ nay đến tháng 11, mục tiêu xuất khẩu 7,6 tỷ USD mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề ra trong năm nay hoàn toàn khả thi, thậm chí có thể tiến sát mốc 8 tỷ USD.

Qua 7 tháng, giá trị xuất khẩu hàng rau quả đạt 3,92 tỷ USD, tăng 0,9% so với cùng kỳ năm 2024. Sự tăng trưởng mạnh của xuất khẩu hàng rau quả Việt Nam là do sự phục hồi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Bên cạnh sầu riêng, xuất khẩu nhiều loại rau quả khác như dừa, chanh leo và xoài chế biến cũng chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng, cho thấy sự đa dạng trong các mặt hàng rau quả xuất khẩu của Việt Nam.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, xuất khẩu sầu riêng hiện đã trở lại bình thường sau giai đoạn nhiều lô hàng bị cảnh báo do tồn dư cadimi và chất vàng O tại thị trường Trung Quốc. Từ tháng 5/2025, dưới sự phối hợp của các địa phương, doanh nghiệp và người dân, xuất khẩu sầu riêng đã dần hồi phục và lấy lại đà tăng trưởng.

Để duy trì và mở rộng thị trường, đặc biệt với những sản phẩm có giá trị cao như sầu riêng, ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết ngành sẽ xây dựng bản đồ nhiễm cadimi tại các vùng trồng. Đây là giải pháp chủ lực giúp đảm bảo an toàn thực phẩm, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế và tạo điều kiện cho sầu riêng Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào các thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc...

Song song với việc quản lý chất lượng tại vùng trồng, các doanh nghiệp cũng đang chủ động siết chặt quy trình kiểm soát từ khâu thu mua, đóng gói. Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam - nhiều doanh nghiệp hiện chỉ thu mua sầu riêng từ các trang trại có chứng nhận không nhiễm cadimi. Sau đó, họ tiếp tục kiểm tra lần nữa tại kho để đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn trước khi xuất khẩu. Cách làm này không chỉ giảm rủi ro mà còn nâng cao uy tín sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh sầu riêng, nhiều mặt hàng khác như dừa, chanh leo, xoài… chế biến cũng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Đặc biệt, dù xuất khẩu sang Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm giảm 24,3% so với cùng kỳ, thì tại nhiều thị trường khác như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hà Lan... lại tăng trưởng mạnh. Đáng chú ý, xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ 7 tháng đầu năm nay đạt 216 triệu USD, tăng tới 66% - mức tăng trưởng cao nhất trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu lớn nhất.

Dù Hoa Kỳ hiện chỉ chiếm trên 8% thị phần rau quả Việt Nam, song đây là thị trường có yêu cầu rất khắt khe về tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, nhãn mác và bao bì. Do đó, xuất khẩu thành công vào Hoa Kỳ không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn là thước đo cho chất lượng, năng lực tuân thủ và uy tín thương hiệu của nông sản Việt Nam.

Trong khi đó, thị trường Trung Quốc - vẫn là thị trường xuất khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam, chiếm trên 50% tổng kim ngạch xuất khẩu cũng đang có sự thay đổi về xu hướng tiêu dùng, yêu cầu cao hơn về chất lượng, kiểm dịch thực vật và quy cách đóng gói. Ông Nông Đức Lai - Tham tán thương mại Việt Nam tại Trung Quốc lưu ý, để xuất khẩu hiệu quả vào thị trường này, doanh nghiệp Việt cần thực hiện đồng bộ các giải pháp trọng tâm.

Trước tiên là nâng cao chất lượng sản phẩm, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, bao bì và truy xuất nguồn gốc. Thứ hai là đẩy mạnh đầu tư, ứng dụng công nghệ trong sản xuất, chế biến, bảo quản nhằm nâng cao giá trị gia tăng. Thứ ba là tăng cường xúc tiến thương mại, đặc biệt tại các tỉnh phía Bắc và Tây Bắc Trung Quốc - những khu vực giàu tiềm năng nhưng chưa được khai thác hiệu quả. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến cải tiến mẫu mã, bao bì phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng Trung Quốc và đặc biệt là xây dựng, đăng ký thương hiệu ngay từ khi chuẩn bị thâm nhập thị trường, thay vì chờ đến khi sản phẩm đã có chỗ đứng.

Việc tận dụng các cơ hội từ thị trường tiềm năng khác như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng đang được Bộ Nông nghiệp và Môi trường thúc đẩy. Các thị trường này không chỉ ổn định mà còn có sức mua cao, đặc biệt với các loại trái cây nhiệt đới mà Việt Nam có thế mạnh.

Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh và yêu cầu kỹ thuật gia tăng, ngành rau quả Việt Nam không thể phát triển bền vững nếu chỉ dựa vào sản lượng hay giá cả. Thay vào đó, việc xây dựng chuỗi cung ứng chất lượng, kiểm soát an toàn thực phẩm từ gốc, ứng dụng công nghệ hiện đại vào chế biến, đa dạng hóa thị trường và xây dựng thương hiệu mạnh sẽ là chìa khóa để giữ vững đà tăng trưởng, tiến xa hơn trên thị trường quốc tế. 

Theo Doanh nghiệp & Thương hiệu