Vải thiều chế biến, dư địa còn bỏ ngỏ

26/06/2025 06:00
Mỗi vụ vải thiều, hàng trăm nghìn tấn đổ về chợ đầu mối, trạm trung chuyển, cửa khẩu biên giới – nhưng phần lớn vẫn là hàng tươi, tiêu thụ trong vài ngày. Trong khi đó, nhu cầu vải sấy, nước ép, vải đông lạnh lại đang tăng mạnh tại thị trường quốc tế. Điều đó cho thấy, dư địa để chế biến sâu vẫn còn rất lớn nếu được tổ chức bài bản.

Việt Nam hiện là một trong ba nước xuất khẩu vải lớn nhất thế giới, nhưng tỷ lệ sản phẩm chế biến chỉ chiếm khoảng 5–7% tổng sản lượng. Còn lại phần lớn vẫn xuất khẩu tươi, với thời gian bảo quản ngắn, dễ hư hỏng, và hoàn toàn phụ thuộc vào yếu tố thời tiết, giao thông và khả năng thông quan.

Trong khi đó, tại thị trường Nhật Bản và châu Âu, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng vải sấy giòn, nước ép vải đóng chai và vải đông lạnh. Công ty Vifoco (Bắc Giang) – một trong số ít đơn vị đầu tư chế biến sâu – cho biết mỗi năm chỉ có thể tiếp nhận khoảng 2.000–3.000 tấn vải tươi để sản xuất thành nước ép và vải sấy. “Nhu cầu rất lớn nhưng khả năng gom hàng đạt chuẩn, rồi xử lý nhanh để đưa vào dây chuyền vẫn là rào cản”, đại diện doanh nghiệp này chia sẻ.

Một hướng đi đang được chú ý là xuất khẩu trực tiếp sản phẩm chế biến thông qua hợp tác xã. HTX sản xuất và tiêu thụ nông sản Lục Ngạn (Bắc Giang) đã đầu tư sấy lạnh quy mô nhỏ với công suất 2–3 tấn/ngày, từ nguồn vải thiều sạch được liên kết trong vùng trồng mã số. Năm 2024, HTX đã lần đầu xuất khẩu được lô vải sấy sang Hàn Quốc và đang mở rộng sang Úc và Đức năm nay. Dù sản lượng còn ít, nhưng mô hình này cho thấy nông dân hoàn toàn có thể tham gia sâu vào chuỗi giá trị – không chỉ cung cấp nguyên liệu mà còn chủ động trong khâu chế biến và thương mại hóa sản phẩm.

Một điểm sáng khác là nước ép vải đóng hộp – được đánh giá là mặt hàng tiềm năng cho các thị trường đông dân như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia. Một số doanh nghiệp khởi nghiệp trong nước đã thử nghiệm chế biến nước ép không chất bảo quản, đóng gói tại nguồn và phân phối qua sàn thương mại điện tử. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất hiện nay vẫn là vốn đầu tư thiết bị, tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm, và khả năng bảo quản lạnh để duy trì chất lượng sản phẩm.

Nhiều chuyên gia cho rằng thay vì đợi doanh nghiệp lớn đầu tư, cần có chính sách hỗ trợ kỹ thuật và tín dụng ưu đãi cho chính hợp tác xã hoặc tổ nhóm nông dân đầu tư dây chuyền chế biến quy mô vừa. Việc phát triển các trung tâm logistics nông sản có tích hợp kho lạnh, xưởng sơ chế tại vùng trồng cũng rất cần thiết để rút ngắn thời gian sau thu hoạch – yếu tố sống còn nếu muốn nâng tỷ lệ chế biến sâu.

Trong khi lượng vải tươi có thể dư thừa khi sản lượng tăng mạnh như năm 2025, thì bài toán tiêu thụ thông qua chế biến sâu không chỉ là giải pháp tình thế, mà là hướng đi căn cơ để giảm phụ thuộc vào xuất khẩu tươi. Chế biến không chỉ làm tăng giá trị, mà còn làm chủ được thời điểm bán hàng, thị trường và giá cả – điều mà nông sản tươi luôn yếu thế.

Vải thiều Việt Nam sẽ khó đi xa nếu mãi đứng yên với hình thức bán thô. Nhưng nếu quả vải vào được nhà máy, lên được kệ hàng toàn cầu dưới dạng một sản phẩm chế biến chất lượng – thì đó mới là lúc ngành vải thật sự bước vào cuộc chơi dài hạn. 

Theo Doanh nghiệp & Thương hiệu


Tin xem thêm

Triển lãm kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh phải thiết thực, không phô trương, tránh lãng phí

Tin tức
22/07/2025 06:30

Ngày 15/7, Bộ VH,TT&DL tổ chức họp Tiểu ban Nội dung Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh.

Bảo tàng Hà Nội tạm đóng cửa 20 ngày

Tin tức
22/07/2025 06:00

Bảo tàng Hà Nội thông báo tạm dừng đón khách tham quan từ ngày 15/7 và dự kiến mở cửa trở lại từ ngày 6/8.

Giảm gánh nặng cho doanh nghiệp và người dân khi giữ ưu đãi thuế môi trường với xăng dầu đến năm 2026

Tin tức
21/07/2025 06:00

Bộ Tài chính vừa đề xuất kéo dài chính sách thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu đến hết năm 2026 nhằm hỗ trợ ổn định giá nhiên liệu trong nước, giảm áp lực lên chỉ số...

Bắc Ninh: Đẩy mạnh khởi nghiệp - Tạo sinh kế ổn định gắn với chương trình giảm nghèo bền vững

Tin tức
21/07/2025 06:00

Trong những năm qua, tỉnh Bắc Ninh đã và đang triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, trong đó đặc biệt chú trọng ph...

Gạo ST25 – Từ đồng ruộng quê đến kệ siêu thị châu Âu

Tin tức
21/07/2025 06:00

Khởi nguồn từ một giống lúa địa phương hai lần giành danh hiệu “Gạo ngon nhất thế giới”, ST25 đã trở thành biểu tượng cho hướng đi mới của gạo Việt – chinh phục thị trườn...

Rà soát, chuẩn hoá lại các thủ tục hành chính về đất đai

Tin tức
20/07/2025 08:00

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, chuẩn hoá lại các thủ tục hành chính về đất đai đã công bố, bảo đảm việc thực hiện thủ tục hành ch...

Kinh tế tuần hoàn – xu hướng tất yếu cho nền nông nghiệp hiện đại

Tin tức
20/07/2025 07:00

Tại Việt Nam, kinh tế tuần hoàn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp, mang đến lợi ích kinh tế, góp phần bảo vệ hệ sin...

Nguồn cung và biến động giá đang tăng áp lực lên xuất khẩu gạo

Tin tức
20/07/2025 06:00

Giới chuyên gia dự báo, xuất khẩu gạo năm 2025 sẽ giảm cả lượng và giá so với năm 2024. Vì vậy, việc duy trì thị phần tại các thị trường truyền thống, tập trung vào phân ...

Doanh nghiệp đã nhìn thấy cơ hội kinh doanh trở lại

Tin tức
19/07/2025 07:00

Trong năm 2024, gần 76.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động là dấu hiệu tích cực cho thấy doanh nghiệp đã dần thích nghi trong nền kinh tế và đã nhìn thấy cơ hội kinh ...